Yazılı ve Sözlü Sınavlar
YAZILI VE SÖZLÜ YOKLAMALAR
YAZILI YOKLAMALAR
Öğrencilere birkaç soru yazdırılıp veya yazılı verilip bunlara belli bir sürede yazılı cevap istemesi suretiyle yapılan bir sınav türüdür. Günümüzde en çok kullanılan sınav türüdür. Bunun olası sebeplerinden bazıları ;
- Hazırlanmasının kolay olması
- İyi bilinen bir sınav türü olması
- Yazılı yoklamaya alternatif olarak geliştirilen diğer sınav türlerinin yeterince bilinmemesi veya biraz uzmanlık gerektirmesidir.
Yazılı yoklama;
- Öğrencilerin problemleri formüle etme,
- Organize etme,
- Bazı fikirleri değerlendirme
- Bilgilerini değişik durumlara uygulama olanağını sağlama
- Orijinal görüş ve ürünler ortaya koyabilme davranışlarını ölçmede
oldukça uygun bir sınav türüdür.
Bir yazılı yoklama sorusunun cevabı kısa cevaplı testlerde olduğu gibi çok kısa olacağı gibi sayfalarca da sürebilir. Tabii ki, bir kısa cevaplı test kadar cevap gerektiren yazılı yoklama sorularının kullanımı yerine, cevabı en az birkaç cümleden oluşan kısa bir paragraf niteliğinde olması daha etkili olur.
YAZILI YOKLAMALARIN ÖZELLİKLERİ
Yazılı yoklamaların en önemli avantajı karmaşık davranışları ölçmede oldukça uygun bir sınav türü olmasıdır. Yazılı yoklamalar sadece hazırlanması kolay diye öğretmenler tarafından en çok tercih edilen sınavdır. Aşağıda öncelikle yazılı yoklamaların güçlü ve zayıf yanları açıklanmaktadır.
1) Öğrencinin soruyu anlayıp cevaplarını organize etmesi: Öğrencinin soruyu anlaması, vereceği cevabı etkileyeceğinden, soru çok net ve açık olarak sorulmalıdır. Aksi takdirde, öğrenciler soruda istenileni farklı yorumlarsa, bildikleri halde bazı istenilen cevapları verememiş olurlar ki;bu, öğrencilerin sınavdan alacağı puanların güvenirliğini ve geçerliliğini düşürür.
2) Cevabın öğrencinin kelimeleri ve el yazısıyla verilmesi: Öğrencilerin sorunun cevabını verilenlerden seçmeyip kendilerinin yazmalarının olumlu yanı, öğrencilerin yaratıcı ve özgün cevaplar vermelerini sağlamasıdır. Bu özellik ,yazılı yoklamaların en önemli üstünlüğüdür.
3) Az sayıda soru sorulabilmesi: Genelde, yazılı yoklama sorularının cevapları uzundur. Yazılı yoklama sorularının cevaplandırılması çok zaman alır. Bu nedenle, sınırlı olan sınav süresince öğrencilerin fazla soru cevaplandırması mümkün değildir. Bu durum sınavın kapsam geçerliliğinin düşük olmasına sebep olur.
4) Cevapların farklı doğruluk derecelerinde olması: Yazılı yoklamalarda genelde, puanlama hataları çok olur. Yani yazılı yoklamaların puanlanmasında sübjektiflik söz konusudur. Yazılı yoklamaların puanlanmasında, detaylı bir cevap anahtarı hazırlanmadığı sürece, puanlamanın objektifliği ve güvenirliği düşük olur.
5) Soru hazırlamanın kolay olması: Yazılı yoklama sorularının hazırlanmasının çok az zaman alması, bu sınav türünü öğretmenler için cazip kılan etkenlerden biridir. Bazı üstün yetenekli ve çalışkan öğretmenler için(!!!) sınava başlamadan önce öğrenci defterinden faydalanarak soru yazdıracak kadar zahmetsizdir.
6) Sınavın uygulanması ve puanlanması:
- Karmaşık ve üst düzeydeki davranışları ölçmede etkilidir.
- Hazırlanması kolaydır.
- Öğrencilerin doğru cevabı sadece şans yoluyla bulma ihtimalleri hemen hemen yoktur.
- Soruların hazırlanması çok az zaman alır.
- Öğrencilerin kopya çekme ihtimalleri daha azdır.
- Sorulan bir soruda öğrenciden beklenen zihinsel etkinliklerin net bir şekilde ortaya konulmaması güvenirliği olumsuz etkiler.
- Sınav kağıtlarını okumak çok zaman alır.
- Puanlama hataları çok olur.
- Kamsam geçerliliği yüksek bir yazılı yoklama sınavı hazırlamak zordur.
Yazılı Yoklamaların Etkin Kullanımı İçin Öneriler
- Yazılı yoklamalar,kompozisyon becerilerinin ve sentez yeteneğinin ölçülmesinde kullanılabilecek iyi bir tekniktir. Sınav hazırlamak için az bir süre varsa yazılı yoklamalar kullanılabilir.
- Yazılı yoklamaların kullanımının uygun ve ekonomik olduğu diğer bir durum ise; sınıftaki öğrenci sayısının az olmasıdır. Bu durumda, yazılı yoklamayı kullanmak zaman kazandırır. Soruyu öğrencilerin, istenileni çok net olarak anlayabileceği şekilde yazınız. Bilgi düzeyinin üstünde zihinsel etkinlik gerektiren sorular sorulmalı;
- "................ benzerlikleri karşılaştırınız” “………… sebep gösteriniz” “nasıl ve niçin olduğunu açıklayınız” “ne ” “kim” “ne zaman” “listeleyiniz”
- Kapsam geçerliliğinin yüksek olması sağlanmalı. Yazılı yoklama sorularını, dersin hedef ve davranışlarını temsil gücü yüksek olacak şekilde hazırlayınız. Eğer “belirtke tablosu” hazırlanmışsa , sorulan sorular bu belirtke tablosunu mümkün oldukça iyi temsil etmelidir.
- Doğru düşünce vurgulanmalı. Sadece öğrencinin düşüncelerini değil, doğru düşüncenin istendiğinin vurgulanması gerekir. Öğrencilerin akademik başarılarını ölçmede, “……… ne düşünüyorsunuz”, “……… fikriniz ne” gibi soru cümlelerinde, öğretmenler gerçek anlamda öğrencilerin ne düşündükleriyle ilgilenmezler.
- Verilen sınav süresi uygun olmalıdır. Yazılı yoklama sınavındaki soru sayısı, öğrenciye verilen süre içerisinde cevaplandırılabilir miktarda olmalıdır. İyi bir sınav yoklamada , sınav süresi; öğrencinin soruyu düşünmesi cevabı nasıl organize edeceğini tasarlayabilmesi ve cevabı yazabilmesi için yeterli olmalıdır.
- Yazılı yoklama ve objektif testler birlikte kullanılmamalı. Testin süresi kısıtlı olduğundan, hem yazılı hem de objektif testler birlikte kullanılmamalıdır. Yazılı yoklama testlerini cevaplayan bir öğrenci hemen ardından çoktan seçmeli veya doğru-yanlış testleri cevaplarken dikkat toplamada zorlanmaktadırlar.
- Seçimlik sorular yazarken dikkat edilmeli. Her öğrencinin aynı veya eşdeğer soruları cevaplamaları sağlanmalıdır. Çok soru verip aralarından seçme olanağı sağlanmamalı. Seçimlik soruların kullanımı testin objektifliğini ve uygunluğunu, dolayısıyla ölçmenin etkinliğini düşürmekle birlikte, öğrencilerde istenmedik ders çalışma alışkanlıklarını da geliştirebilir.
- Yazılı yoklamalar objektif yöntemlerle puanlanmalıdır. Detaylı olarak ölçülecek faktörlerin neler olduğuna karar verilmelidir. Model bir cevap anahtarı geliştirilmelidir. Kağıtlar soru bazında okunmalıdır. Kağıtlar mümkün olduğunca aynı tutumla okunmalıdır. İmkan varsa farklı puanlayıcılar kullanılmalıdır. Ölçülmesi hedeflenmeyen amaçların puanlamayı etkilemesine müsaade edilmemelidir.
SÖZLÜ SINAVLAR
Sınavın sözlü olarak yapılmasıdır. Genellikle sorular ve cevaplar sözlü olarak söylenir. Sözlü sınavlar,bazen, kalabalık sınıflarda soruların yazılı cevapların sözlü olarak verilmesi şeklinde de uygulanabilir.
Sözlü sınavların temel özellikleri
Sözlü ifade yeteneği,konuşmanın etkililiği gibi etkenler puana karışır. Sözlü ifade yeteneğini ölçmeyi hedeflemediğimiz halde,öğrencilerin sözlü ifade becerileri puanlara karışabilir. Bu durum ölçümlerin geçerliliğini ve güvenirliliğini düşürür.
Öğrenci-öğretmen arasında sınavın niteliklerini etkileyebilecek devamlı bir etkileşim vardır. Öğretmenin öğrenciye yaklaşımı, öğrencinin sınav performansını önemli ölçüde etkilemektedir. Öğretmenin verilen cevapların doğruluğunu veya yanlışlığını belli etmeye yönelik davranışlarda bulunabilir.
Uygulama çok zaman alır. Uygulamanın çok zaman almasından dolayı sözlü sınavda az soru sorulur. Bu da kapsam geçerliliğini önemli ölçüde düşürür.
Farklı soruları bulma zorunluluğu vardır. Sözlü sınav genelde sınıf huzurunda yapıldığından, öğrencilere farklı sorular sormak gerekmektedir. Sözlü sınavlarda bir öğrenciye sorulan bir soru diğer bir öğrenci için kopya olamamalıdır.
Puanlama genel izlenimle yapıldığı için objektifliği düşüktür. Öğretmen puanlamayı yaparken, öğrencinin verdiği cevapları detaylı olarak hatırlayabilmelidir ki puanlamada hata yapma olasılığını azaltsın. Bu durumda objektifliği düşürür.
Öğrencinin kişilik özellikleri puanları etkiler. Özellikle ilköğretim düzeyinde, bazı içine kapanık öğrenciler,sorulan soruların cevaplarını bilseler bile cevap veremeye bilirler.
Sözlü ifade becerisini ölçmek için en uygun tekniktir.
Öğrenci sayısı çok az olduğunda, öğrencilerin bilgi düzeyleri ve akademik güvenleri çok daha detaylı olarak belirlenebilir.
Öğrencilerin kopya çekme ihtimalleri yoktur.
Öğrencilerin kişilik özellikleri sınav performanslarını ciddi bir şekilde etkiler.
Öğrencilerin sözlü ifade becerileri puanlamaya karışabilir.
Kalabalık sınıflarda uygulanması çok zaman alır.
Sınıf ortamında yapıldığında, öğrencilere farklı sorular sorma zorunluluğu zor sağlanır.
Puanlama objektifliği genelde düşürür.
Sözlü İfadenin Etkili Olduğu Durumlar
Bir derste sözlü ifade becerisini geliştirmek ve ölçmek istenirse, bu derste kullanılabilecek en uygun teknik sözlü yoklamadır.
Sözlü Sınavın Uygulanmasına Yönelik Bazı Öneriler
- Sorular önceden hazırlanmalı ve cevabı fazla uzun olamamalıdır.
- Sorular açık ve anlaşılır olmalıdır.
- Önceden puanlama anahtarı hazırlanmalıdır.
- Öğrenciye sınav davranışlarının neler olacağı söylenmelidir.
- Öğretmen soru sormadan önce öğrenciyi rahatlatmalıdır.
Bu bilgiler: http://www.slideshare.net/dilekservet/yazili-ve-szl-yoklamalar?related=2 adresinden alınmıştır. Aşağıda bu konuyla ilgili sunuyu görebilir, indirebilirsiniz.