Bölüm 4: Isı Maddeleri Etkiler (Genleşme ve Büzülme) Ders Notu
Maddelerin (katı, sıvı, gaz) ısı alarak hacimlerinin artması olayına genleşme denir. Maddelerin ısı vererek hacimlerinin azalması olayına ise büzülme denir.
Maddelerin (katı, sıvı, gaz) ısı alarak hacimlerinin artması olayına genleşme denir. Maddelerin ısı vererek hacimlerinin azalması olayına ise büzülme denir.
Günlük hayatta ısı ve sıcaklık kavramlarını sıkça duyarız ve kullanılırız. Bazen bu kavramlar birbiri ile karıştırılır. Ama ısı ve sıcaklık kavramları farklıdır. Isı, maddelerde hâl değişimine yol açabileceği gibi, maddelerin sıcaklığının değişmesine de sebep olur.
Bazı maddeler görünüş olarak birbirlerine o kadar çok benzer ki ayırt etmekte zorlanırız. Örneğin toz şekere, una ve tuza uzaktan baktığımızda aynı madde gibi algılayabiliriz ancak tatlarına baktığımızda farklı maddeler olduğunu anlarız.
Maddelere doğada 3 fiziksel halde bulunurlar. Bunlar; katı, sıvı ve gaz halleridir. Maddeler çevrelerinden ısı alabilir ya da çevrelerine ısı verebilirler. Maddeler ısı alarak ya da ısı vererek bulundukları fiziksel halden başka bir fiziksel hale geçebebilirler. Maddelerin bulundukları hâlden başka bir hâle geçişine hâl değişimi denir.
Günlük hayatımızda sıkça kullandığımız ısı ve sıcaklık kavramları birbirleriyle ilişkili ancak birbirlerinden farklı kavramlardır.
Maddeler hâl değişimi sırasında çevreden ısı alır ya da çevreye ısı verirler. Çevreden ısı alarak katı hâlden sıvı hâle geçmeye erime, sıvı hâlden gaz hâle geçmeye ise buharlaşma adı verilir.