Lazaro Spallanzani
Bilim Adamları
Oca 31, 2022
0
ROBERT LEIGHTON
(1919-1997)
1919’da Detroit’te doğan Robert B. Leighton katı hal fiziğinde, kozmik ışın fiziğinde, modern parçacık fiziğinin...
(1729-1799)
Van Leeuwenhoek'un tanımladığı "küçük hayvancıklar" ile ve bunların nereden geldikleri ile çok ilgilenmiş bir İtalyan bilim adamı idi. Pek çok insan bunların kendiliğinden oluşum ile ortaya çıktığını düşünmüştü. Spallanzani bunu doğru olmadığını gösterdiği pek çok deney yaptı. Bu küçük organizmalar, daha büyüklerinin olduğu gibi daima yumurtalardan yada sporlardan gelmekteydiler.
1799’da İtalya’da Lazaro Spallanzani’nin çeşitli bitki özetleri ile yaptığı ve mikroskopik canlıların da kendiliğinden oluşmadığını gösterdiği deneyler de spontan jenerasyonu kabul eden araştırıcıları bu fikirlerinden döndürmeye yetmemiştir. Spallanzani bu özetleri değişik süreler kaynar suda tutarak bazı mikroorganizmaların ısıya duyarlı olduğunu ve kısa sürede öldüğünü görerek muhtemelen protozoon olan bu canlılara yüksek sınıf (superior) animalkül; bazılarının ısıya daha dayanıklı olup uzun sürede öldüğünü görerek bunlara aşağı sınıf animalkül demiş, bu şekilde mikroorganizmaların ısıya duyarlılıklarının farklı olduğunu da ilk gösteren olmuştur. Spallanzani’nin bu deneyleri Pasteur’ün spontan jenerasyon inanışına son veren deneylerinin öncüsü sayılabilir. Bu şekilde çok eskilerden beri ampirik olarak kullanılan ısının önce bozulmayı ve kokuşmayı önlemek, mikroorganizmaların hastalık etkeni olduğunun anlaşılmasından sonra da bulaşmayı önlemek için daha bilimsel şekilde kullanılmasının yolu açılmıştır. Örneğin 19. yüzyılın son çeyreğinde Schwann kaynatmanın etin bozulmasını her zaman önlemediğini göstermiş, Pasteur laktik fermentasyonu önlemek için sütün 110°C’de ısıtılması gerektiğini, Schroeder et, yumurta sarısı ve sütün bozulmadan saklanması için 130°C’de ısıtılması gerektiğini belirlemişlerdir.